Coronavaccins
Het coronavirus (SARS-CoV-2) kan de ziekte COVID-19 veroorzaken. Bij kinderen en jongeren verloopt de ziekte vaak mild, maar bij kwetsbare patiënten en ouderen kan de ziekte in korte tijd ernstige vormen aannemen. Vaccinatie kan helpen in de bescherming tegen ziekte door het coronavirus.
Welke coronavaccins zijn er beschikbaar?
Op dit moment mogen in Nederland 7 vaccins worden gebruikt tegen corona. Dit zijn Comirnaty (Pfizer/BioNTech), Spikevax (Moderna), Vaxzevria (AstraZeneca), Jcovden (Janssen), Nuvaxovid (Novavax), Valneva en VidPrevtyn Beta (Sanofi Pasteur). Diverse andere vaccins zijn nu nog in ontwikkeling. Enkele zijn voorgelegd aan de Europese medicijnautoriteiten ter beoordeling.
Omdat er nieuwe varianten van het coronavirus rondgaan, zijn er sinds september 2022 aangepaste coronavaccins goedgekeurd van BioNTech/Pfizer en Moderna. Vaccins worden aangepast om beter te passen op de varianten die rondgaan van het coronavirus. We verwachten dat ze samen met de eerder toegelaten vaccins de bescherming op peil helpen houden. In deze aangepaste vaccins zitten naast de oorspronkelijke variant van het coronavirus ook omikron subvarianten. Deze versies van het vaccin kunnen gebruikt worden als booster (herhaalprik) voor iedereen van 12 jaar en ouder. Voorwaarde is wel dat de mensen de eerste (twee) prikken met een oorspronkelijk vaccin hebben gehad.
Hieronder de antwoorden op enkele vragen over deze aangepaste vaccins.
Als je de basisprikken van het coronavaccin hebt gehad...
kun je een herhaalprik tegen corona halen.
Voor deze herhaalprik krijg je een vernieuwd vaccin.
Op dit moment gaan er meerdere varianten van het coronavirus rond.
Om je breder tegen het virus te beschermen zijn de vaccins een klein beetje aangepast.
De vernieuwde vaccins lijken erg op de originele vaccins...
alleen is er een klein stukje informatie van de omikron-variant toegevoegd.
Ze werken op dezelfde manier...
alleen ben je nu wat breder beschermd tegen het coronavirus.
Dit komt omdat je lichaam nu ook antistoffen specifiek tegen de omikron-variant aanmaakt.
Samen met andere landen in Europa...
hebben wij een aantal aangepaste vaccins goedgekeurd.
Je kunt één van deze vaccins krijgen als je ten minste 12 jaar of ouder bent...
en wanneer je de basisprikken tegen corona hebt gehad.
We weten veel van de originele vaccins.
Er hebben duizenden mensen meegedaan met de onderzoeken...
en ondertussen zijn er al miljarden prikken mee gezet.
De vernieuwde vaccins lijken heel erg op de oude vaccins.
Hierdoor zal ook de veiligheid van de vernieuwde vaccins lijken op die van de originele vaccins.
Ook de bijwerkingen lijken heel erg op elkaar.
Je kunt wat last krijgen van pijn op de prikplek, hoofdpijn, spierpijn of moe zijn.
De kans op ernstige bijwerkingen is heel klein.
Dit blijven we natuurlijk goed in de gaten houden...
net zoals we dat met alle vaccins doen.
Of je je laat prikken, dat bepaal je zelf.
Maar laat je in ieder geval goed informeren.
Wil je meer informatie over de vernieuwde vaccins?
Kijk dan op onze website.
Hoe werkt een coronavaccin en wat zit er in?
Vaccins tegen het coronavirus kunnen op verschillende manieren werken. Maar ze hebben één ding gemeen: ze stimuleren het lichaam om zelf antistoffen aan te maken en zo het virus onschadelijk te maken. Komt iemand later met het coronavirus in aanraking? Dan is het lichaam hier goed op voorbereid. Het lichaam ruimt het virus op en voorkomt dat u ziek of ernstig ziek wordt.
Er zijn vier verschillende soorten vaccins tegen COVID-19 goedgekeurd:
-
mRNA-vaccins
De vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna zijn mRNA-vaccins. Hierin zit een vetbolletje met daarin een instructie die ervoor zorgt dat u spike-eiwitten aanmaakt. Deze eiwitten zijn de uitsteeksels die aan de buitenkant van het coronavirus zitten. Uw lichaam herkent deze spike-eiwitten en zet het afweersysteem aan het werk. -
Vectorvaccins
De vaccins van AstraZeneca en Janssen zijn vectorvaccins. Hierin zit een onschadelijk gemaakt verkoudheidsvirus met daarin een instructie die de spike-eiwitten aanmaakt. Zodra uw lichaam deze eiwitten tegenkomt, gaat het afweersysteem aan het werk om u te beschermen. -
Subunit-eiwitvaccin
Het vaccin van Novavax en VidPrevtyn Beta zijn subunit-eiwitvaccins. Hierin zitten kleine deeltjes van het spike-eiwit van het coronavirus, nagemaakt in het laboratorium. Als reactie op dit vaccin zal het lichaam antistoffen aanmaken tegen de eiwitdeeltjes. -
Geïnactiveerd virusvaccin
Het vaccin van Valneva is een geïnactiveerd virusvaccin. In dit vaccin wordt het oorspronkelijke virus gebruikt. Het virus wordt zo aangepast dat iemand er niet meer ziek van kan worden. Als reactie op het vaccin zal het lichaam antistoffen aanmaken tegen het virus.
In een vaccin zit dus een werkzame stof: de stof die ervoor zorgt dat je afweersysteem aan het werk gaat. Ook heeft een vaccin hulpstoffen. Deze hulpstoffen zorgen er bijvoorbeeld voor dat de vaccins een bepaalde tijd houdbaar blijven of dat de afweerreactie van het lichaam op het eiwit wordt versterkt.
Er zijn verschillende vaccins die ons kunnen beschermen tegen het coronavirus.
Maar hoe werkt een coronavaccin eigenlijk? En zijn ze veilig?
Hoe werken de coronavaccins?
Je krijgt het vaccin via een prik in je bovenarm.
Hierdoor komt jouw lichaam in contact met een klein stukje van het coronavirus.
Dit kleine stukje is niet gevaarlijk.
Omdat je lichaam het virus nog niet kent, gaat je afweersysteem aan het werk.
Zo bouw je bescherming op tegen het coronavirus.
Kom je na vaccinatie in contact met het coronavirus?
Dan maakt je lichaam snel antistoffen aan en ruimt het virus op.
Hierdoor word je niet of minder ziek.
Zijn de vaccins veilig?
Onderzoekers hebben de vaccins bij heel veel mensen over de hele wereld getest.
Uit deze testen blijkt dat de voordelen van het vaccin groter zijn dan de risico’s.
De kans op ernstige bijwerkingen is heel klein.
Doordat je afweer aan de slag gaat om je lichaam te beschermen, kun je last krijgen van bijwerkingen.
De bijwerkingen die het meest voorkomen zijn...
pijn op de plek van de prik, hoofdpijn, moe zijn, misselijkheid en spierpijn.
Je hebt maar kort last van deze bijwerkingen.
Sommige mensen twijfelen over vaccineren, maar de veiligheid van de vaccins wordt goed in de gaten gehouden, ook nu ze gebruikt worden.
Hierdoor komt er steeds meer kennis over de vaccins.
En mocht het tóch nodig zijn, dan wordt er natuurlijk actie ondernomen.
Heb je vragen over de coronavaccins?
Kijk dan op coronavacinatie.nl of op onze websites.
Hoe lang werken de coronavaccins, en werken ze tegen alle varianten?
Op dit moment weten we dat de bescherming van de coronavaccins zo’n drie maanden na vaccinatie onverminderd hoog is, maar waarschijnlijk werken de vaccins nog veel langer goed. Er lopen nog verschillende onderzoeken naar de duur van de werkzaamheid van de vaccins.
De duur van bescherming hangt niet alleen af van het niveau van antilichamen in uw lichaam, maar ook of er nieuwe varianten van het virus rondgaan. Tegen deze varianten kunnen antilichamen mogelijk minder effectief zijn. De bescherming van de coronavaccins tegen de huidige en nieuwe varianten wordt wereldwijd gevolgd. Als het nodig is, worden de coronavaccins aangepast op basis van deze nieuwe varianten.
Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van de coronavaccins?
De meest voorkomende bijwerkingen van coronavaccins zijn:
- Pijn, roodheid en zwelling op de prikplek
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Temperatuursverhoging
- Koude rillingen
Veel van deze bijwerkingen komen ook voor bij andere vaccins. De klachten zijn mild en verdwijnen meestal binnen een paar dagen na de prik.
Er zijn ook zeldzame of zeer zeldzame bijwerkingen bekend bij de coronavaccins. Bij de coronavaccins van AstraZeneca en Janssen gaat het onder andere om trombose met een verlaagd aantal bloedplaatjes. De coronavaccins van Pfizer en Moderna hebben als zeldzame bijwerking een ontsteking van de hartspier (myocarditis) of het hartzakje (pericarditis). Deze bijwerking komt vaker voor bij mannen onder de 30 jaar.
Meer informatie over de bijwerkingen van de coronavaccins vindt u in de CBG Geneesmiddeleninformatiebank of op de informatiepagina’s over de verschillende vaccins.
Vermoedt u dat u last heeft van een (mogelijke) bijwerking na de vaccinatie? Meld deze dan bij Bijwerkingencentrum Lareb. Of neem contact op met uw huisarts, apotheker of verpleegkundige. Het is belangrijk om bijwerkingen te melden, zo worden zeer zeldzame bijwerkingen in kaart gebracht.