Coronavaccins

Op dit moment zijn er vier aangepaste coronavaccins goedgekeurd, namelijk het coronavaccin tegen omikronvariant BA.1 van fabrikant Pfizer en fabrikant Moderna, en het coronavaccin tegen omikronvariant BA.4-5 van fabrikant Pfizer en Moderna.  Deze vaccins zijn aangepast om beter te passen op de varianten van het virus. Alle vernieuwde vaccins zorgen voor een bredere bescherming tegen verschillende varianten. Hiermee verwachten we dat ze helpen om de bescherming tegen ziekte op peil te houden, ook als het virus verandert.

De gereedschapskist met oorspronkelijke én vernieuwde vaccins, gebaseerd op verschillende technieken, zorgt ervoor dat we zo goed als mogelijk voorbereid zijn deze herfst en winter.

Meer informatie over de vernieuwde vaccins

Het BA.4-5 vaccin lijkt heel erg op het aangepaste BA.1 vaccin van Pfizer en Moderna, waar stukjes code van de omikron BA.1 is toegevoegd aan het bestaande vaccin. Dit vaccin is iets aangepast met een andere Omikron subvariant: namelijk BA.4-5. De BA.5 is de variant die nu vooral heerst in Nederland. Op basis van al het beschikbare bewijs verwachten we dat dit vaccin een betere immuunrespons biedt tegen zowel de oorspronkelijke variant als de omikron-subvarianten BA.4-5. De bijwerkingen van dit aangepaste (booster)vaccin zijn vergelijkbaar met de bijwerkingen na een boosterprik met het oorspronkelijke vaccin.

Meer weten? Lees het interview 'Wat is het verschil tussen de vernieuwde coronavaccins BA.1 en BA.4-5?'

Antistoffen die aangemaakt zijn na vaccinatie zullen na een tijd zijn afgenomen. Ook zijn er nieuwe varianten van COVID-19 die minder gevoelig zijn voor deze antistoffen. De bescherming kan hierdoor afnemen. Een boosterprik is een oppepper. Door het geven van een booster worden er weer nieuwe antistoffen aangemaakt. Hierdoor ben je weer beter beschermd tegen het coronavirus.

Meer informatie over de herhaalprik

Geen enkel vaccin biedt 100% bescherming. Ook de vaccins tegen corona niet. Het vaccin beschermt u vooral tegen (ernstige) ziekte of ziekenhuisopname door het coronavirus. U kunt dus nog wel besmet raken, maar zal waarschijnlijk minder ziek worden.

In de fase vóór de goedkeuring van het vaccin is uitgebreid onderzoek gedaan naar mogelijke bijwerkingen. Een aantal bijwerkingen zijn tijdens deze studies al zichtbaar geworden, en daarna uitgebreid beoordeeld en meegenomen in de goedkeuring. Toch kan het zijn dat een bijwerking ernstiger óf minder ernstig is dan uit het onderzoek bleek. Er kunnen ook nieuwe bijwerkingen worden ontdekt. Vooral zeldzame bijwerkingen worden vaak pas ontdekt wanneer het vaccin bij grote groepen wordt gebruikt. Daarom kan iedereen die het coronavaccin heeft gekregen, een (mogelijke) bijwerking melden.  

We bewaken de veiligheid van het vaccin niet alleen op basis van spontane meldingen van patiënten of zorgverleners. Fabrikanten voeren regelmatig verplichte veiligheidsanalyses uit en moeten de resultaten aan ons melden. Ook wordt alle informatie over bijwerkingen van het vaccin verzameld in een Europese databank. In Nederland verzamelt, registreert en analyseert Bijwerkingencentrum Lareb alle meldingen.  

Zo kunnen wij de veiligheid van het vaccin goed in de gaten houden en actie ondernemen wanneer dat nodig is.  

Het CBG en de andere medicijnautoriteiten in Europa stellen hoge eisen aan de kwaliteit van vaccins. Studies brengen de veiligheid van vaccins goed in kaart. Fabrikanten moeten nieuwe vaccins meestal bij enkele duizenden personen onderzoeken. Bij de coronavaccins is dat aantal zelfs nog hoger: het aantal vrijwilligers loopt wereldwijd in de tienduizenden. Het vooraf testen op grote groepen personen biedt het vertrouwen dat de kans op ernstige bijwerkingen klein is. Het CBG bekijkt zorgvuldig en kritisch alle onderzoeken met en over het vaccin. Samen met andere Europese medicijnautoriteiten beoordelen we de kwaliteit van het vaccin, of het vaccin werkt en of het veilig is.

Als een coronavaccin gebruikt wordt, wordt de veiligheid en werkzaamheid van het vaccin goed in de gaten gehouden. Dat doen we op Europees niveau. We houden bij of er tijdens het gebruik van het vaccin nog onbekende of zeldzame bijwerkingen naar voren komen, die eerder bij de studies nog niet zichtbaar waren. Is dat het geval? Dan onderzoeken we hoe vaak deze klachten voorkomen, en of deze klachten ook zonder vaccinatie voorkomen. Ook bekijken we of specifieke groepen op dezelfde manier reageren na een prik met het vaccin. 

Binnen het project ACCESS (vACcine Covid-19 monitoring ReadinESS) wordt op Europees niveau de effectiviteit, het aantal vaccinaties en de veiligheid van de vaccins in de gebruiksfase bestudeerd. Dit gebeurt op verzoek van het EMA. Nederlandse onderzoekers werken hierbij samen met 22 internationale organisaties,waaronder het RIVM, Bijwerkingencentrum Lareb en het PHARMO instituut. Grote aantallen gegevens uit de gezondheidssystemen van verschillende landen worden samengebracht en geanalyseerd in één internationale databank. 

Elk vaccin wordt onderzocht en uitgebreid beoordeeld voordat het mag worden gebruikt. Het CBG beoordeelt samen met de andere Europese medicijnautoriteiten of het vaccin goed wordt gemaakt en het de juiste kwaliteit heeft. Ook kijken we hoe goed het vaccin werkt en wat de bijwerkingen zijn. Bij een positieve balans tussen de werkzaamheid en risico’s keuren we het vaccin goed en mag het op de markt komen.    

Nadat het vaccin in Nederland op de markt is, volgt het CBG met veel aandacht de werking en veiligheid. Onverwachte of opmerkelijke veranderingen worden besproken. Het kan zijn dat het CBG extra informatie of extra onderzoek vraagt aan het farmaceutische bedrijf. Als er een nieuwe bijwerking is, dan moet de informatie hierover in de productinformatie en bijsluiter worden opgenomen. 

Meer informatie over de taken van het CBG leest u hier.