5 vragen: Hoe goed werken coronavaccins tegen de huidige coronavarianten?

We hebben op dit moment (augustus 2022) te maken met een nieuwe corona (zomer)golf, waarin een nieuwe variant (omikron BA-5) mensen kan besmetten en ziek maken. En in september 2022 start een nieuwe campagne waarin je een herhaalprik kunt krijgen. Daardoor kun je vragen hebben, bijvoorbeeld of de huidige vaccins nog wel werken tegen deze nieuwe variant. En hoe zit het met de aangepaste coronavaccins? We beantwoorden 5 veelgestelde vragen.

Update oktober 2023
Onderstaande vragen en antwoorden zijn opgesteld in augustus 2022, naar aanleiding van de start van de vaccinatiecampagne in september van dat jaar. Het ging toen om de virusvariant omikron BA-5. Inmiddels zijn er nieuwe aangepaste vaccins voor de omikronvariant XBB.1.5. 
Lees voor meer informatie de nieuwsberichten over het positieve advies voor de aangepaste coronavaccins van BioNTech/Pfizer (30 augustus 2023) en Moderna (15 september 2023).

1. Hoe werkt een boosterprik, en waarom zou ik er nu een halen?

Je kunt een boosterprik krijgen, omdat de antistoffen die aangemaakt zijn na vaccinatie na een tijd zijn afgenomen. Ook zijn er nieuwe varianten van covid-19 die minder gevoelig zijn voor deze antistoffen. De bescherming kan hierdoor afnemen. Een boosterprik is een oppepper. Door het geven van een booster worden er weer veel nieuwe antistoffen aangemaakt. Hierdoor ben je weer beter beschermd tegen het coronavirus.

Op de website van het RIVM lees je we in aanmerking komt voor een booster of een herhaalprik.

2. Kan ik niet beter wachten met een herhaalprik tot er een aangepast vaccin is in de herfst?

Het EMA beoordeelt op dit moment nieuwe, aangepaste vaccins van fabrikanten Pfizer en Moderna. Deze komen waarschijnlijk in de herfst beschikbaar en hebben als doel betere bescherming te geven tegen nieuwe varianten. Dit zijn twee “bivalente” vaccins en bevatten zowel de oorspronkelijke coronastam (Wuhan) en een omikronstam.

Als je in aanmerking komt voor een extra prik, dan kan het verstandig zijn om deze nu te halen. Een booster met een van de huidige vaccins werkt nog altijd goed tegen het coronavirus – ook tegen de omikronvariant. Met name het risico dat je ernstig ziek wordt, is na deze extra prik kleiner.

3. Maakt leeftijd uit voor de effectiviteit van de booster?

Bij ouderen neemt de effectiviteit van de vaccins sneller af dan bij jongeren. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken. Bij ouderen daalt het aantal antistoffen sneller en het afweersysteem werkt bij hen net iets minder goed. Daarom hebben ze eerder een booster nodig om weer goed beschermd te zijn tegen het coronavirus.

4. Ik heb corona gehad, moet ik de booster dan wel halen?

Uit onderzoek blijkt dat vaccinatie boven op een corona-infectie betere bescherming biedt dan een infectie alleen. Helaas is er door het verschijnen van nieuwe coronavarianten geen garantie op een langdurige afweer. Met de opkomst van de omikronvarianten zijn her-infecties steeds gewoner geworden. Door de boosterprik te halen, ook na een infectie, ben je weer beter beschermd tegen het coronavirus. Het advies van het RIVM is om 3 maanden te wachten met een boosterprik na een corona-infectie.

5. Komen de aangepaste vaccins wel op tijd?

Op dit moment worden de aangepaste vaccins beoordeeld. Dit betekent dat we aan het kijken zijn naar de gegevens over de kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid. We doen dit in een versnelde procedure. Dat betekent dat er niet wordt gewacht tot het complete onderzoek is afgerond, maar dat het bedrijf nu al de eerste gegevens deelt. De rest van de onderzoeksresultaten wordt hierna in stapjes aangeleverd. Zodat, als alles in orde is, we ons oordeel in september klaar kunnen hebben.