Bij gebruik van fluorochinolonen verhoogd risico op lekkende hartkleppen

Bij het gebruik van fluorochinolonen bestaat een tweevoudig verhoogd risico op lekkende hartkleppen. Medicijnautoriteit CBG adviseert om bij patiënten met een verhoogd risico op deze ernstige bijwerking eerst andere behandelopties te overwegen. Zijn die er niet? Maak dan een zorgvuldige afweging van de voordelen en de risico’s van gebruik van deze middelen.

Fluorochinolonen zijn antibiotica die gebruikt worden voor de behandeling van verschillende levensbedreigende, bacteriële infecties. Omdat ze ernstige en langdurige bijwerkingen kunnen hebben op spieren en het zenuwstelsel, is het gebruik van deze middelen over het algemeen beperkt tot infecties waarbij andere aanbevolen antibiotica voor behandeling van deze infecties niet geschikt zijn. Het verhoogde risico bestaat bij gebruik via de mond, longen (inhalatie) en injecties. In Nederland betreft het ciprofloxacine, levofloxacine, moxifloxacine, norfloxacine, ofloxacine en delafloxacine.

Advies aan patiënten

Gebruikt u ciprofloxacine, levofloxacine, moxifloxacine, norfloxacine, ofloxacine of delafloxacine?

Neem direct contact op met uw arts als u:

  • opeens last krijgt van benauwdheid of kortademigheid (dyspneu);
  • voor het eerst hartkloppingen krijgt;
  • of wanneer u last krijgt van een gezwollen buik, voeten of enkels (oedeem).

Neem contact op met uw arts voordat u een van deze middelen gebruikt:

  • als bij u lekkende hartkleppen zijn vastgesteld;
  • als u een (aangeboren) hartklepziekte heeft;
  • of het syndroom van Turner, een auto-immuunziekte met ontstekingen (Sjögen-syndroom), een aandoening van de gewrichten (reumatoïde atritis), of een infectie van het hart (endocarditis) heeft.

Advies aan artsen

  • Adviseer patiënten bij het gebruik van een van deze fluorochinolonen direct een arts te raadplegen bij acute dyspneu, het nieuw ontstaan van hartkloppingen, of wanneer oedeem van de buik of onderste ledematen optreedt.
  • Pas op met het voorschrijven van de fluorochinolonen bij patiënten die gelijktijdig worden behandeld met systemische corticosteroïden.
  • De fluorochinolonen mogen niet voorgeschreven worden:
    • bij de behandeling van niet-ernstige of zelflimiterende infecties
    • bij niet-bacteriële infecties

De productinformatie voor zorgverleners wordt aangepast.

Brief met risico-informatie

De firma Sanofi heeft namens alle handelsvergunninghouders van deze middelen een brief over dit onderwerp verstuurd, een zogenaamde Direct Healthcare Professional Communication (DHPC). De brief met deze belangrijke risico-informatie is in overleg met het CBG en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gestuurd naar de volgende zorgverleners en apothekers (in opleiding): huisartsen, KNO artsen, longartsen, urologen, internisten inclusief infectiologen, chirurgen, orthopedisch chirurgen, neurologen, arts-microbiologen, cardiologen, spoedeisende-hulpartsen, openbare apothekers en ziekenhuisapothekers.

Het signaleren en analyseren van bijwerkingen gedurende de gehele levenscyclus van een geneesmiddel wordt geneesmiddelenbewaking of farmacovigilantie genoemd. Dit is een kerntaak van het CBG. In geval van urgente en/of belangrijke veiligheidsissues worden medische beroepsbeoefenaren door middel van een DHPC op de hoogte gebracht.