Verhoogd risico op hartinfarct en kanker bij gebruik Xeljanz

Bij patiënten met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten en/of kanker die het geneesmiddel tofacitinib (Xeljanz) gebruiken is er een verhoogd risico op een hartinfarct en kanker, in het bijzonder longkanker en lymfeklierkanker. Dit blijkt uit een onderzoek bij reumapatiënten met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, die zijn vergeleken met patiënten die TNF-α-remmers gebruikten. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) adviseert artsen daarom patiënten van 65 jaar en ouder, patiënten die (ex-)rokers zijn, patiënten met risico op hart- en vaatziekten en patiënten met (andere) risicofactoren voor kanker alleen tofacitinib (Xeljanz) voor te schrijven als er geen goede behandelalternatieven beschikbaar zijn.

(aangepaste versie, 15 juli 2021)

Tofacitinib is een medicijn voor de behandeling van chronische gewrichtsontstekingen bij reumatoïde artritis en artritis psoriatica met een aanbevolen dosis van 5 mg tweemaal daags. Tofacitinib is ook goedgekeurd voor de behandeling van de chronische darmontsteking ulceratieve colitis met een aanbevolen dosis 10 mg tweemaal daags de eerste 8 - 16 weken en daarna 5 mg tweemaal daags.

Advies aan patiënten

  • Gebruikt u tofacitinib (Xeljanz)? Verander uw dosis niet en stop niet met het gebruik van het medicijn zonder dit met uw arts te bespreken.

  • Neem contact op met uw arts als u klachten krijgt.

Advies aan artsen

  • Gebruik tofacitinib (Xeljanz) bij patiënten van 65 jaar en ouder, patiënten die (ex-)rokers zijn, patiënten met risico op hart- en vaatziekten en patiënten met (andere) risicofactoren voor kanker alleen als er geen andere geschikte oplossing is.

  • Bespreek met patiënten de risico’s van het gebruik van tofacitinib (Xeljanz), waaronder hartinfarct, longkanker en lymfeklierkanker.

Dit zijn de definitieve conclusies en aanbevelingen van het Europees Medicijnagentschap (EMA) na een afgeronde klinische studie. Op 25 maart 2021 stuurde de firma Pfizer een brief naar zorgverleners over de voorlopige conclusies van dit onderzoek.

Brief met risico-informatie

De firma Pfizer heeft over dit onderwerp een brief verstuurd, een zogenoemde Direct Healthcare Professional Communication (DHPC). De brief met deze belangrijke risico-informatie is in overleg met het CBG en de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gestuurd naar reumatologen, gastro-enterologen, ziekenhuisapothekers (en alle genoemde specialismen in opleiding), apothekers werkzaam in een poliklinische apotheek, physician assistants reumatologie en gastro-enterologie, verpleegkundig specialisten reumatologie en gastro-enterologie.

Het signaleren en analyseren van bijwerkingen gedurende de gehele levenscyclus van een geneesmiddel wordt geneesmiddelenbewaking of farmacovigilantie genoemd. Dit is een kerntaak van het CBG. In geval van urgente en/of belangrijke veiligheidsissues worden medische beroepsbeoefenaren door middel van een DHPC op de hoogte gebracht.