HPV-vaccin
Het humaan papillomavirus (HPV) is een heel besmettelijk virus. Er zijn meer dan 100 typen van het virus. Besmetting gaat van mens op mens door huidcontact, vooral seksueel contact. Het HPV-vaccin beschermt tegen de meest gevaarlijke typen van het virus en is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma voor meisjes en jongens.
Wat is het humaan papillomavirus?
Het humaan papillomavirus (HPV) is een besmettelijk virus. Zo’n 80 tot 90% van de mensen die seksueel actief zijn, krijgen een keer een HPV-infectie. Meestal heb je geen last van een infectie en ruimt het lichaam dit virus zelf weer op. In sommige gevallen blijft het virus in het lichaam aanwezig en kan het kanker veroorzaken. Vaak is dit baarmoederhalskanker. Maar HPV kan ook kanker veroorzaken in de vagina, schaamstreek, aan de penis, in de mondholte, in de keel of in de slokdarm. Bij ongeveer 1.100 vrouwen en 400 mannen per jaar veroorzaakt een infectie met HPV uiteindelijk een vorm van kanker. Ook kan een infectie met HPV zorgen voor wratten bij je geslachtsorganen (genitale wratten) of in de luchtwegen (larynxpapillomatose).
Vaccins tegen HPV
Op dit moment zijn er in de Europese Unie drie vaccins tegen HPV goedgekeurd. Dit zijn de vaccins Cervarix, Gardasil en Gardasil 9.
Hoe werkt het vaccin?
De drie goedgekeurde HPV-vaccins zijn allemaal zogenoemde geadjuveerde recombinante vaccins. In dit type vaccin zitten eiwitten van de verschillende HPV typen. Ook zit in het vaccin een ‘adjuvans’. Dat is een hulpstof die zorgt dat de afweerreactie op de prik sterker wordt.
Als reactie op het vaccin zal het lichaam na de prik antistoffen aanmaken tegen de eiwitdeeltjes. Komt het lichaam later nog eens in aanraking met het HPV-virus? Dan wordt het virus herkend. Het afweersysteem zorgt er dan voor dat het virus de cellen niet kan binnendringen. Hierdoor kan het virus zich niet goed vermenigvuldigen. De kans op ziekte en ernstige ziekte wordt daardoor kleiner.
Voor een goede bescherming zijn afhankelijk van de leeftijd twee of drie prikken nodig. Tussen de prikken zit meestal 6 maanden.
| Gardasil | Gardasil9 | Cervarix | |
|---|---|---|---|
| 2 prikken | 9-13 jaar | 9-14 jaar | 9-14 jaar |
| 3 prikken | 14+ jaar | 15+ jaar | 15+ jaar |
Voor wie is het vaccin?
In Nederland is het HPV-vaccin onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma. Jongens en meisjes krijgen een uitnodiging voor een prik met het HPV-vaccin als ze 9 jaar oud zijn. Een herhaalprik volgt 6 maanden na de eerste prik.
Het is voor volwassenen ook mogelijk om het HPV-vaccin buiten het Rijksvaccinatieprogramma om te halen. Dit gaat dan via de huisarts, GGD of een ander vaccinatiebureau. Je moet de prik dan zelf betalen.
Het vaccin kan bij kinderen met een allergie voor stoffen die in het vaccin gevaarlijk zijn. Raadpleeg bij allergieën altijd de bijsluiter of overleg met een zorgverlener vóór de vaccinatie.
Wat zijn de bijwerkingen van het vaccin?
Net zoals bij andere vaccins kun je na een prik met het HPV-vaccin last krijgen van bijwerkingen. Veelvoorkomende bijwerkingen zijn:
- Hoofdpijn;
- Spierpijn;
- Vermoeidheid;
- Pijn, roodheid en zwelling op de plaats waar de injectie is toegediend.
Deze bijwerkingen komen regelmatig voor en verdwijnen na een paar dagen.
Voor meer informatie over de bijwerkingen van de HPV-vaccins kun je kijken op de CBG Geneesmiddeleninformatiebank. Vermoed je dat jouw kind last heeft van een (mogelijke) bijwerking na de HPV-vaccinatie? Meld deze dan bij Bijwerkingencentrum Lareb. Of neem contact op met jouw huisarts, apotheker of verpleegkundige.
Wat zijn de voor- en nadelen van het vaccin?
De voordelen van de HPV-vaccinatie zijn:
- Het vaccin beschermt tegen de gevaarlijkste typen van HPV.
- Het vaccin verkleint de kans op verschillende soorten kanker, waaronder baarmoederhalskanker.
De nadelen van de HPV-vaccinatie zijn:
- Je kunt last krijgen van bijwerkingen na de prik. Zoals pijn op de prikplek, hoofdpijn of vermoeidheid.
- Het vaccin beschermt niet tegen alle typen van het HPV.
Veelgestelde vragen over HPV-vaccins
Meer informatie
Wil je meer informatie over het HPV-vaccin? Je vindt alle productinformatie over de verschillende HPV-vaccins in de Geneesmiddeleninformatiebank:
Over het CBG
Het CBG heeft alle vaccins die in Nederland op de markt zijn beoordeeld op werkzaamheid, veiligheid en kwaliteit, samen met het Europese netwerk van medicijnautoriteiten. Ook nadat vaccins op de markt zijn houden we de (mogelijke) bijwerkingen goed in de gaten en ondernemen we actie als dat nodig is. Meer informatie.