Aantal meldingen van mogelijke bijwerkingen neemt steeds meer af
Het aantal meldingen van mogelijke bijwerkingen door zorgverleners loopt al een aantal jaar terug. Ook blijkt uit onderzoek dat medicijngebruikers hun mogelijke bijwerkingen om verschillende redenen vaak niet melden. Dat is zorgelijk omdat meldingen van mogelijke bijwerkingen belangrijk zijn om de veiligheid van medicijnen in de gaten te houden, ook na toelating op de markt. Daarom vragen Bijwerkingencentrum Lareb en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) tijdens de internationale Bijwerkingenweek aandacht voor het belang van het melden van mogelijke bijwerkingen.
De afgelopen jaren lopen de meldingen van zorgverleners terug, blijkt uit cijfers van Bijwerkingencentrum Lareb. Waar in 2019 nog bijna 5000 meldingen gerapporteerd werden door zorgverleners, waren dat er in 2022 nog geen 4000. Daarnaast blijkt ook uit onderzoek dat een groot deel van de mogelijke bijwerkingen door medicijngebruikers niet gemeld wordt. Bijvoorbeeld doordat mensen het moeilijk vinden om te bepalen of ze een bijwerking ervaren, niet weten dat ze een mogelijke bijwerking kunnen melden of denken dat melden veel tijd kost. Ook wordt het belang van het melden van mogelijke bijwerkingen soms onderschat.
Collegevoorzitter em. prof. dr. Ton de Boer:
Ook na de markttoelating blijven we medicijnen en vaccins in de gaten houden. Dat noemen we geneesmiddelenbewaking. We brengen mogelijke risico’s in kaart van het gebruik van medicijnen die op de markt zijn. Die risico’s in kaart brengen, dat doen we niet alleen. Daarvoor hebben we hulp nodig van medicijngebruikers en zorgverleners.
Het nut van melden
Als je een medicijn gebruikt, kun je bijwerkingen ervaren. Meestal zijn dit bekende bijwerkingen. Fabrikanten moeten namelijk voor de goedkeuring uitgebreid onderzoek doen naar bijwerkingen van hun medicijnen. Deze bijwerkingen beoordelen wij en nemen we mee in de goedkeuring.
Sommige bijwerkingen ontdekken we echter pas wanneer veel verschillende mensen een medicijn gebruiken. Of een patiënt krijgt bijwerkingen omdat een medicijn interactie heeft met een ander medicijn. Ook na goedkeuring zijn fabrikanten daarom verplicht om alle nieuwe kennis over een medicijn aan het CBG voor te leggen. En meldingen over mogelijke bijwerkingen leveren ook informatie op.
Daarom stopt het werk van het CBG niet nadat we een medicijn hebben goedgekeurd. We houden ons dagelijks bezig met zogeheten ‘geneesmiddelenbewaking’: we gaan na hoe we bijwerkingen minimaliseren én welke (mogelijke) bijwerkingen na registratie verder onderzocht moeten worden. Dat doen we samen met Bijwerkingencentrum Lareb. Zodat we stappen kunnen nemen als er een (mogelijk) nieuw veiligheidsprobleem ontstaat met een medicijn. Daarom is het belangrijk om mogelijke bijwerkingen te melden.
Wat kunnen medicijngebruikers doen?
Ervaar je een mogelijke bijwerking? Dan kun je die zelf melden bij Bijwerkingencentrum Lareb, via www.lareb.nl. Hiervoor hoef je niet naar je arts of apotheker. Maar dat mag natuurlijk wel. Twijfel je of iets wel echt een bijwerking is? Meld dit dan alsnog. Meldingen helpen ons niet alleen in kaart te brengen welke bijwerkingen er optreden, maar soms ook waarom deze bijwerkingen optreden. En met die informatie kunnen we de kans op bijwerkingen soms verkleinen.
Wat kunnen zorgverleners doen?
Bewustzijn voor het belang van melden start vaak in de praktijk. Ook is dit meestal de plek waar patiënten hun ervaringen met medicijnen het eerste terugkoppelen. Daarom vragen we zorgverleners om mogelijke bijwerkingen te melden én om patiënten te stimuleren om zelf te melden. Als zorgverlener kun je patiënten daarbij begeleiden. Zo dragen we samen bij aan de veiligheid van medicijnen.
Over de Bijwerkingenweek
De internationale Bijwerkingenweek is een jaarlijkse (social) mediacampagne, georganiseerd door de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Dit jaar doen hier 118 landen aan mee. In Nederland werken we met medicijnautoriteit CBG en Bijwerkingencentrum Lareb mee aan deze campagne.
Met de Nederlandse hashtag #Bijwerkingenweek (en internationale hashtag #MedSafetyWeek) vragen wij van 3 tot en met 7 november aandacht voor het melden van mogelijke bijwerkingen.