Column 'Over medicijnen': Vaccin, wat zit erin?
Op sociale media zie ik wel eens berichten voorbijkomen over de samenstelling van vaccins. Wat er allemaal in zou zitten. Helaas zit daar ook veel informatie bij die niet klopt. Vervelend, want dat maakt het soms moeilijk om een afweging te maken of je jezelf of je kind wel of niet laat vaccineren.
Wat er in een vaccin zit, dat controleren wij uitgebreid. Dat doen we samen met de andere Europese medicijnautoriteiten. Om te zorgen dat de risico’s van vaccins zo klein mogelijk zijn.
In vaccins zitten werkzame stoffen en hulpstoffen. De werkzame stoffen zorgen ervoor dat je afweer opbouwt tegen bepaalde virussen of bacteriën. Daardoor word je minder ziek, als je er later mee in aanraking komt. Maar die hulpstoffen zijn ook heel belangrijk. Zonder kun je geen vaccin maken. Ze helpen namelijk om – bijvoorbeeld – de werking of de houdbaarheid te verbeteren.
Hulpstoffen van vaccins hebben soms moeilijke namen. Bijvoorbeeld natriumbicarbonaat. Het klinkt heel ‘scheikundig’, maar het is een natuurlijke stof. Natriumbicarbonaat zit bijvoorbeeld in brood of in frisdranken, maar het is van nature ook in je eigen lichaam aanwezig. Het zit in sommige vaccins om te zorgen dat de oplossing de juiste zuurgraad heeft.
Nog een ‘scheikundige’ naam is aluminiumhydroxide. Aluminium zit ook in groenten, chocola of in graanproducten. In vaccins helpt het om de werking daarvan te versterken.
Sommige andere hulpstoffen herken je misschien juist wel van naam. En je vraagt je af waarom ze in een vaccin zitten. In sommige vaccins zit bijvoorbeeld een kleine hoeveelheid formaldehyde om ze langer houdbaar te maken.
Ik snap wel dat iemand het bijzonder vindt dat zo’n stof in een vaccin kan zitten. In veel grotere hoeveelheden kan deze hulpstof namelijk schadelijk zijn. Maar de hoeveelheid in een vaccin is zó klein, dat het geen kwaad meer kan.
Ter vergelijking: formaldehyde zit ook in veel groente en fruit. Eet je een peer? Dan krijg je misschien wel meer dan 100 keer zoveel binnen als bij één prik met een vaccin. Ook je lichaam zelf maakt formaldehyde aan. De hoeveelheid in een vaccin is kleiner dan wat je lichaam zelf maakt.
Is dat voor ons reden om het dan maar meteen toe te staan? Ook dat niet. Bij de beoordeling van (nieuwe) medicijnen en vaccins kijken we naar elke stof die erin zit. Hoeveel zit erin, wat is erover bekend en wat is een veilige maximale hoeveelheid? Dat wegen we mee in de beoordeling van de balans tussen de voordelen en de risico’s.
Wil je meer weten over wat er allemaal in een vaccin zit en waarom? Bekijk dan onze uitlegplaat!
Over de column
Voorzitter em. prof. dr. Ton de Boer schrijft elke maand een column ‘Over medicijnen’ over gezondheid en welzijn. De column verschijnt ook op Gezondheid&Co, het gezondheidsplatform voor Noord-Nederland, van Mediahuis Noord (voorheen de NDC Mediagroep). De columns staan in het teken van de actualiteit en onze rol en ons werk als Nederlandse medicijnautoriteit.