Column 'Over medicijnen': Maatwerkmedicijn

De wereld van de gezondheidszorg en medicijnen is aan het veranderen. De wetenschap gaat enorm snel. Zorg wordt daardoor in de toekomst meer ‘op maat’. Hetzelfde geldt voor medicijnen. Als medicijnautoriteit CBG moeten we daar in mee! 

U had hier misschien het gezicht van Ton de Boer verwacht, de voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. Ik neem deze maand een keertje zijn plek in deze column over. Ik ben Vera Deneer, vice-voorzitter van het CBG én ziekenhuisapotheker. 

Ton schreef het de vorige keer al: wetenschap is de basis van ons werk. Het is enorm belangrijk dat we de laatste wetenschappelijke kennis inzetten bij medicijnbeoordelingen. Maar ook daar omheen gaan de ontwikkelingen snel. Kijk alleen al naar wat we de laatste jaren te weten zijn gekomen over ons DNA: onze erfelijke informatie. Daarin ligt niet alleen de kleur van ons haar of onze ogen opgesloten. Er zit ook heel veel informatie in over hoe ons lichaam werkt. En dus ook hoe het reageert op medicijnen. 

Naast vice-voorzitter van het College ben ik ook voorzitter van een landelijke werkgroep die daar advies over geeft. Je ziet soms dat mensen heel verschillend reageren op hetzelfde geneesmiddel. Omdat mensen andere erfelijke informatie hebben, kan iemand sterker of juist minder goed reageren op medicijnen. Dat kán liggen aan die erfelijke informatie in het DNA. Daar doen we onderzoek naar. Dat onderzoek noemen we ‘farmacogenetica’. 

Samen met een internationale groep onderzoekers heb ik daar onderzoek naar gedaan. Bij een groep van 7.000 patiënten hebben we gekeken naar informatie in hun DNA. Bleek daaruit dat hun lichaam een medicijn sneller of trager verwerkt? Dan lieten we artsen de dosis aanpassen.  Het resultaat? De patiënten hadden minder last van ernstige bijwerkingen dan patiënten van wie het DNA vooraf niet in kaart werd gebracht. 

Dat is natuurlijk goed nieuws. Het is een eerste stap naar de toekomst, waar medicijnen veel meer ‘op maat’ worden voorgeschreven. Een persoonlijke dosis van je geneesmiddel. We verkleinen daarmee de kans op bijwerkingen. Maar het vraagt wel iets van de manier waarop we medicijnen beoordelen op veiligheid en werkzaamheid. Want misschien is er in de toekomst niet meer één werkzame dosis, maar meerdere. En we moeten nadenken hoe we dat maatwerk in de bijsluiter laten opnemen. 

Het zijn allemaal interessante ontwikkelingen in een tijd waarin veel verandert. Als medicijnautoriteit denken we daar graag over mee. Bijvoorbeeld volgende week tijdens onze Collegedag, met honderden artsen, apothekers en onderzoekers. Waarmee we die wetenschap uiteindelijk misschien wel in ieders medicijnkastje thuis brengen. Met maatwerkmedicijnen dus! 

Vergroot afbeelding Column door vice-voorzitter doctor Vera Deneer

Over de column

Dr. Vera Deneer is plaatsvervangend voorzitter van het College. Daarnaast is ze ziekenhuisapotheker en klinisch farmacoloog bij het UMC Utrecht en associate professor klinische farmacologie, Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences, Universiteit Utrecht. Ze neemt deze maand de column ‘Over medicijnen’ over van voorzitter Ton de Boer. De column verschijnt ook op Gezondheid&Co, het gezondheidsplatform voor Noord-Nederland, van de Noordelijke Dagblad Combinatie (de NDC Mediagroep). De columns staan in het teken van de actualiteit en onze rol en ons werk als Nederlandse medicijnautoriteit.